De mobiliteitssector -en wetgeving is altijd in beweging. Zo verschijnen er nieuwe transportopties en worden niet duurzame vervoersmiddelen steeds meer ontmoedigd. De vraag rijst soms of salariswagens al dan wel of niet een toekomst hebben in onze maatschappij. Tijd dus om verschillende standpunten uit te lichten.
Haalbare doelstellingen 📑
Betreft klimaat, economie en verkeersveiligheid worden doelstellingen opgesteld die hand in hand moeten gaan met een (salaris)wagen. Hoe haalbaar zijn die?
Klimaat
Om de Europese doelstelling ‘klimaatneutraliteit tegen 2050’ te bereiken moet ook België maatregelen treffen om zijn uitstoot te verminderen. Met zo’n 14 procent salariswagens is verduurzaming en vermindering van het aantal salariswagens zonder twijfel opportuun. Overschakelen naar elektrische salariswagens is alvast een stap in de goede richting.
Een elektrische wagen stoot ongeveer 18.000 kilo CO2 uit, dat is meer dan 60 procent minder dan een fossiele brandstofwagen. De vraag is alleen of deze CO2-vermindering voldoende is, want momenteel stijgt het aantal salariswagens in België nog elk jaar met 0,3 procent. Inzetten op alternatieve vervoerswijze voor woon-werkverkeer blijft dan ook belangrijk, aangezien elektrische (salaris)wagens ook een aanzienlijke uitstoot hebben.
Economie
De Belgische files kostten in 2022 het hallucinant hoge bedrag van 4.868 miljoen euro oftewel 1,06 procent van het BBP en dat terwijl de Europese Commissie voor 2023 een begrotingstekort van 5,8 procent van het BBP voorspelt. Fileleed aanpakken kan het begrotingstekort dus beperken.
Verkeersveiligheid
In 2021 waren ongeveer 70 procent van het aantal verkeersslachtoffers autobestuurders -of inzittenden. Relatief gezien behoort de (salaris)wagen daarmee tot een van de gevaarlijkste vervoersmiddelen. Daarnaast veroorzaken autobestuurders ook de meeste verkeersongevallen. Om de Vision Zero doelstelling tegen 2050 te behalen, moet er enerzijds gewerkt worden aan een veiligere wegeninfrastructuur en anderzijds moeten andere modi gepromoot worden. Enkel zo kan het aantal verkeersdoden tot nul dalen.
De mobiliteitswereld 🚲🚙🚄
Een veranderende mobiliteitswereld heeft ook invloed op het gebruik en de kijk op salariswagens. Wat zijn de huidige trends?
Het mobiliteitsbudget
Het mobiliteitsbudget wordt steeds bekender bij bedrijven. Het is namelijk een fiscaal aantrekkelijk extralegaal voordeel voor zowel werknemer als werkgever dat ingevoerd werd met als doel het aantal salariswagens te verminderen. De essentie is dat je je bedrijfswagen inruilt voor een gelijkwaardig budget. Dit budget kan besteed worden aan verschillende vervoersmiddelen en gelijkgestelde oplossingen zoals huisvestingskosten.
Autonome voertuigen
De toekomst is autonoom rijden, en die toekomst is dichterbij dan je denkt. De autonome mobiliteitslobby in Europa wil over tien jaar private auto’s in de steden verbieden. Met het gevolg dat ook die salariswagens niet meer in steden mogen. Om steden leefbaarder en veiliger te maken is het idee te werken met autonome gedeelde voertuigen. Een technologisch hoogstandje dat momenteel al uitgerold kan worden alleen loopt het wettelijke kader in Europese steden achterop.
Zachte mobiliteit
De overheid promoot meer en meer zachte vervoersmodi, dit met het oog op de volksgezondheid en de economie. De verplichte fietsvergoeding vanaf 1 mei 2023 is een goed voorbeeld waarbij men meer werknemers op de fiets wil krijgen in plaats van in hun salariswagen. De hogere snelheid van de elektrische fiets en de speedpedelec zorgt er ook voor dat men vaak sneller naar het werk kan rijden met de fiets dan met de salariswagen. Vlaams Minister Peeters wilt met haar nieuw fietsbeleidsplan ook dat meer dan 30 procent van het totaal aantal verplaatsingen met de fiets zullen plaatsvinden in 2040. De fiets zal dus steeds belangrijker worden in het woon-werkverkeer aandeel.
Daarnaast zorgen deelfietsen en deelsteps ervoor dat de first -en last mile makkelijker overbrugd kunnen worden. Op deze manier is het openbaar vervoer ook steeds meer een aantrekkelijker alternatief voor de salariswagen.
Het fiscaal beleid 💰
Salariswagens op fossiele brandstoffen worden vanaf 1 juli 2023 sterk ontmoedigd. Niet-emissievrije salariswagens besteld na deze datum vallen vanaf 2025 namelijk onder de uitdoofregeling. De aftrekbaarheid van de salariswagen daalt dan jaarlijks met 25 procent.
Eveneens zullen elektrische salariswagens aangekocht of geleased vanaf 2027 niet meer 100 procent aftrekbaar zijn waardoor de werkgever vennootschapsbelasting zal moeten betalen op deze salariswagens. Voor elektrische salariswagens besteld in 2027 bedraagt het aftrekpercentage 95 procent en dat daalt tot 67,5 procent voor elektrische bedrijfswagens besteld in 2031. Na 2031 zal de aftrekbaarheid nog verder dalen, om zo uiteindelijk nog minder salariswagens te hebben in België.
Naast de aftrekbaarheid stijgt de CO2-solidariteitsbijdrage ook voor alle salariswagens in de komende jaren. Salariswagens worden dus sterk fiscaal ontmoedigd.
De mental shift? 🤔
Tot slot speelt de mentaliteit van de werknemers en de werkgevers ook een grote rol in het aantal salariswagens in België. Als werkgevers bedrijfswagens blijven aanbieden en werknemers die blijven gebruiken, zullen salariswagens nog voor een lange tijd onderdeel zijn van ons wagenpark. De mental en modal shift naar duurzamere vervoersmiddelen vindt in de stad sneller plaats dan in het buitengebied. Het zal dus ook een uitdaging zijn om de mensen buiten de stad mee te krijgen in het verhaal.
Conclusie
In de nabije toekomst blijft de salariswagen een belangrijk onderdeel van het loonpakket. Daarnaast is het ook een statussymbool, waardoor de mentale shift trager verloopt. Hoewel de toenemende populariteit van het mobiliteitsbudget en de hogere fiscale lasten op salariswagens op langere termijn voor een ommekeer zullen zorgen. Zeker wanneer onze mobiliteit meer en meer naar een autonoom deelmobiliteit systeem verschuift.