De crisis die we doormaken is ongeëvenaard in de geschiedenis van onze samenleving. Elke dag wordt onze economie er verder door beïnvloedt en ernstig in vraag gesteld. Het is natuurlijk nog te vroeg om de exacte gevolgen te evalueren, maar het staat vast dat dit een onuitwisbare stempel zal drukken op onze bedrijven. Degenen die er sterker zullen uitkomen, zullen gebruik maken van de gelegenheid om hun manier van functioneren aan te passen en te herzien. En daarbij hoort ook mobiliteit.
Zoals Churchill ooit zei: "Never let a good crisis go to waste"...
Mobiliteit: één van de grootste veranderingen post-Covid
Het is niemand ontgaan: sinds het begin van de lockdown moesten we allemaal onze manier van bewegen herzien. We zagen in dit vroege voorjaar joggers en fietsen bloeien op onze wegen. De startup Cowboy zag de verkoop van elektrische fietsen met 230% stijgen en de gedeelde fietsdienst Billy Bike heeft twee keer zoveel trips geregistreerd. Het is dus logisch te denken dat deze nieuwe Belgische fietsvlam niet helemaal zal uitdoven wanneer alles weer gewoon wordt.
Een andere opmerkelijke verandering, van diepere en sterkere aard, is de verplichting om vanuit huis te werken. Of wanneer de grootste impact op mobiliteit is om ... immobiel te worden! Nadat thuiswerk lange tijd gemeden werd door werkgevers die het in de praktijk onmogelijk of zelfs onproductief vonden, werd het uiteindelijk de nieuwe regel. Aan de kant van de werkgevers hebben we de grootste tegenstanders van gedachten zien veranderen. Zoals bijvoorbeeld Fabien Pinckaers van Odoo die van tegenstander uitgroeide tot voorstander. Aan de kant van de werknemers stellen we vast dat 94% van de werknemers die thuiswerk hebben ontdekt, bereid zijn dit in de toekomst verder te zetten.
Je zou in de verleiding kunnen komen om te geloven dat dit allemaal slechts een mode-effect is. Iets wat snel zal vervagen bij een terugkeer naar de normaliteit. Want ook vóór COVID-19 bestonden de fiets en thuiswerk. Maar er zijn meerdere factoren die ons ervan overtuigen dat het hier om een échte verandering gaat.
Empirisch bewijs dat het mogelijk is
Uiteraard heeft deze crisis ons laten zien dat het mogelijk (en zelfs wenselijk) is om je op andere manieren te verplaatsen:
- Gezonder: bewegen, in de fysieke zin van het woord, is goed voor ons en ons lichaam.
- Slimmer: verplaats je alleen wanneer het nodig is. Rekening houdend met alle beperkingen (tijd, noodzaak, impact en zelfs plezier).
- Op een milieuvriendelijke manier: verplaats je op een groene manier om de voetafdruk te verkleinen.
Deze mentaliteitsverandering werd duidelijk blootgelegd in het Mo'vid-19-onderzoek van Espace-Mobilités. Maar liefst 42% van de respondenten zal meer thuiswerken dan voor de crisis. Thuiswerk zorgde voor positieve reacties en 79% van de deelnemers moedigt promotie en ondersteuning van thuiswerk aan. Dit is verre van anekdotisch.
Ook werkgevers werden gedwongen te beseffen dat thuiswerken, waar ze zo bang voor waren, uiteindelijk een rationele manier is om de kosten te beheersen en werknemers gelukkig te houden. Het idee kent navolging.
Daarnaast heeft ook flexibele mobiliteit zich aangedrongen aan beide kanten. 43% van de deelnemers zegt dat ze hun mobiliteit zullen veranderen, vooral ten gunste van soft mobility-oplossingen. Wanneer de CEO van Proximus op Linkedin een foto plaatst van zijn parkeerplaats waar niet zijn auto, maar zijn bedrijfsfiets staat, begrijpen we dat deze crisis het bewustzijn in de bedrijfswereld zal versnellen.
Een nieuwe mobiliteit, maar hoe?
Fietsen, de nieuwe must
De fiets is de grote winnaar aan het einde van deze crisis. 34% van de Mo'vid-19-deelnemers zegt vaker een fiets of een scooter te gaan gebruiken als vervoermiddel.
De trend was al aanwezig voordat het virus verscheen, maar zal nu des te sterker worden. In het bedrijfsleven nemen fietsverhuur- en leasemaatschappijen als Cyclis, Cycle Valley en Joule toe. Dit zal zeker een trend zijn om op de voet te volgen.
Flexibele mobiliteit
Flexibele mobiliteit is mobiliteit die zich aanpast aan de echte behoeften van de gebruiker. 22% van de deelnemers is bereid om na de crisis minder gebruik te maken van hun auto en 9% denkt deze helemaal niet meer te gebruiken. De heerschappij van de bedrijfswagen begint langzaam af te brokkelen. Met oplossingen als Skipr, Modalizy of Olympus krijgt multimodaliteit (de harmonieuze combinatie van verschillende transportmiddelen) zijn volle betekenis. We denken ook aan Alphacity of MyMove waarmee werknemers on-demand een voertuig uit het wagenpark van hun werkgever kunnen gebruiken. Op vlak van openbaar en gedeeld vervoer moet er voor worden gezorgd dat het vertrouwen in de gezondheidsbeveiliging wordt hersteld. We kunnen verwachten dat dit wat langer zal duren.
Een reorganisatie van de ruimte-tijd dimensies
Geen files of propvol openbaar vervoer meer… Voordelen tijdens de lockdown die we zeker zullen missen. Maar dit is niet onvermijdelijk. De bedrijfswereld kan hier zeker aan bijdragen door de flexibiliteit van haar werknemers te bevorderen. Het vraagstuk is simpel: door werknemers hun dag anders te laten organiseren, spreiden ze hun trips over een dag (de tijdsdimensie), waardoor hun ruimtebezetting en belasting van het openbaar vervoer (de ruimtedimensie) soepeler verlopen. Dit wordt een noodzaak om te kunnen voldoen aan de regels van social distancing. Want die zullen blijven bestaan.
Haal voordeel uit de huidige dynamiek!
Mobiliteit staat op een keerpunt. De crisis dwingt bedrijven hun arbeidsorganisatie en hun mobiliteitsaanbod te herzien, want werknemers hebben begrepen hebben dat verandering mogelijk is. Flexibele mobiliteit wordt de norm en wie daarop kan anticiperen, zal er het meeste voordeel uit halen. Het mobiliteitsbudget gaat in deze richting en zal steeds meer werknemers aantrekken die op zoek zijn naar alternatieven. Oplossingen zoals mbrella maken dit nieuwe, flexibelere en slimmere mobiliteitsbeleid mogelijk en zullen het bedrijfsleven helpen slagen in deze transformatie.
Er zullen meer omvattende politieke beslissingen op lange termijn moeten worden genomen om de overgang te verzekeren. Politici, die het momenteel te druk hebben om deze crisis te beheersen, zullen de noodkreet om een nieuwe mobiliteit niet langer kunnen negeren. Eén van de uitdagingen zal erin bestaan om die nieuwe mobiliteit niet alleen in de grootsteden te implementeren.
Dit artikel is een opiniestuk van Amaury Gerard, CEO van mbrella, HR platform voor flexibele mobiliteit